Czy system premiowania stosowany w firmie wpływa na zwiększenie motywacji do pracy?

Ogólnopolskie Wynagrodzeń

USA: mediany wynagrodzeń pracowników w różnym wieku

20 lat 20 000

30 lat 40 000

40 lat 50 000

50 lat 51 000

60 lat 53 000

* rocznie w USD

Stefa premium

Sprawdź co zyskasz wykupując pełny dostęp do naszego portalu

Ogólnopolskie badanie satysfakcji z pracy

Zajmujesz się zawodowo wynagrodzeniami?
Zapraszamy Cię do strefy przeznaczonej dla profesjonalistów.

Realna stawka płacy - nominalna stawka płacy odniesiona do inflacji lub deflacji.

pozwala na porównanie 43 wskaźników w następujących obszarach

Artykuły

Jak zmieniły się wynagrodzenia w Polsce w trakcie dekady członkostwa w Unii Europejskiej?

27.07.2015 Maria Hajec
Ponad dziesięć lat temu na łamach portalu wynagrodzenia.pl zastanawialiśmy się, jak integracja z Unią Europejską wpłynie na pensje mieszkańców naszego kraju. Nasi analitycy przewidywali wtedy, że wynagrodzenia będą rosły powyżej inflacji, przy czym ich dynamika nie będzie zbyt gwałtowna. Co więcej wskazali, że nie ma co liczyć na wzrost zarobków bez wzrostu PKB oraz spadku bezrobocia. Sprawdźmy zatem czy sprawdziły się te przewidywania.

Determinanty wynagrodzeń


Przed wejściem Polski do Unii Europejskiej, blisko co piąty Polak oczekiwał poprawy sytuacji gospodarczej naszego kraju po integracji z UE[PRZYPIS]http://cbos.pl/SPISKOM.POL/2002/K_023_02.PDF[/PRZYPIS]. Faktycznie, polska gospodarka dokonała skoku cywilizacyjnego. W ciągu ponad dziesięciu lat członkowstwa Polski w UE, odnotowaliśmy nieprzerwany dodatni wzrost realnego PKB, który wahał się między 1,7% do 7,2%. Ze względu na zmianę sytuacji na globalnych rynkach, przebieg wzrostu gospodarczego Polski w latach 2004-2014 warto podzielić na dwa okresy: pierwszy do 2008 roku oraz drugi – uwzględniający lata późniejsze. Punktem przełomowym pozostaje rok 2008, czyli wybuch światowego kryzysu finansowego, który w 2010 roku przeobraził się w kryzys zadłużenia w Europie. Skutki tej sytuacji odczuwamy w Unii Europejskiej do dziś.

W latach 2004-2007 Polska ugruntowała swoją pozycję jako atrakcyjne miejsce dla inwestycji zagranicznych, co w połączeniu z napływem europejskich funduszy, stworzyło podstawy do rozwoju ekonomicznego. Dzięki temu wzrost gospodarczy utrzymywał się na wysokim poziomie, nawet podczas kryzysu. W latach 2008-2013 nastąpiło wprawdzie spowolnienie gospodarcze, ale skutki recesji nie były tak dotkliwe jak w innych europejskich krajach. Najmniejsza dynamika miała miejsce w latach 2012-2013, kiedy realny wzrost PKB wahał się od 1,8% do 1,7%. Dla porównania, w analogicznym okresie w całej Unii zanotowano spadek na poziomie 0,5%.

Realny wzrost PKB w Polsce i Unii Europejskiej
w latach 2004-2014 (% zmiana w porównaniu z poprzednim rokiem)

Wykres

Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie IMF



W grudniu 2004 roku, a więc kilka miesięcy po integracji z UE, 26% mieszkańców naszego kraju uznało, że wejście do Unii Europejskiej spowoduje zmniejszenie bezrobocia oraz stworzy szansę na znalezienie pracy. I rzeczywiście tak się stało. Bezrobocie w Polsce zmniejszyło się z poziomu 19,1% w 2004 do 9,0% w 2014 roku. Oznacza to spadek o ponad 10 p.p. W całej Unii sytuacja pogorszyła się: stopa bezrobocia wzrosła nieznacznie z 9,3% do 10,2%.

Stopa bezrobocia w Polsce i Unii Europejskiej w latach 2004-2014 (%)

Wykres

Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostatu



Jak zmieniły się wynagrodzenia?


Poprawa sytuacji gospodarczej kraju oraz pozytywne zmiany na rynku pracy sprawiły, że wynagrodzenia zaczęły rosnąć. Nominalne przeciętne wynagrodzenia Polaków, od dnia wejścia do Unii Europejskiej, wzrosły o 65%. Wraz z wysokim wzrostem zarobków, zaobserwowano wzrost ich siły nabywczej. Obecnie poziom płac realnych jest o 70% wyższy, niż miało to miejsce ponad dziesięć lat temu. Co więcej, w tym czasie Polacy ani razu nie doświadczyli spadku płac.

W omawianym czasie, większość lat charakteryzuje się wyższym tempem wzrostu realnych wynagrodzeń niż stopa wzrostu nominalnych płac. Wyjątki stanowiły lata 2004, 2007, 2008 i 2011. W tych latach dynamika wzrostu realnych wynagrodzeń była niższa niż tempo wzrostu płac nominalnych.

Tempo wzrostu wynagrodzeń
nominalnych i realnych w Polsce w latach 2004-2014 (w %)

Wykres

Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie GUS



W latach 2004-20104 dynamika płac była dodatnia i wyniosła między 3,6% w 2013 roku do 9,4% w 2008 roku. Na przestrzeni ostatniej dekady wynagrodzenia rosły szybciej od wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (inflacji). Największa różnica między zmianą zarobków i inflacją wystąpiła w 2007 roku i oscylowała wokół 6p.p.

Porównanie dynamiki wzrostu wynagrodzeń nominalnych
i wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (w % r/r)

Wykres

Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie GUS



Wynagrodzenia w Polsce i UE


Stawki płacowe oferowane w Polsce są nadal znaczenie niższe niż w pozostałych krajach Unii Europejskiej. Pod tym względem wyprzedzamy tylko Bułgarię, Rumunię, Litwę, Łotwę i Węgry. Jak wynika z danych opublikowanych przez Europejską Komisję Gospodarczą, Luksemburczyk i Duńczyk zarabia ponad pięciokrotnie więcej niż Polak. Z kolei Irlandczyk otrzymuje średnio cztery i pół razy więcej, a Szwed o ponad cztery razy więcej.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto
w krajach Unii Europejskiej w 2013 roku (w EUR*)**

Wykres

*kwotę wynagrodzeń w walucie lokalnej przeliczono na EUR
według przeciętnego kursu walutowego w danym roku
**w zestawieniu pominięto Maltę i Cypr ze względu na brak danych
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych Europejskiej Komisji Gospodarczej



Czy możemy kupić więcej niż dziesięć lat temu?


Nie od dziś wiadomo, że to nie wielkość wynagrodzeń nominalnych, ale siła nabywcza decyduje o poziomie życia ludności. Powyższe dane wskazują na to, że nadal daleko nam do UE – nasze zarobki należą do najniższych w Europie. Ale niższe są też koszty życia. Warto więc sprawdzić jaką kwotę pieniędzy mamy realnie do dyspozycji w stosunku do poziomu europejskiego.

Pracujący w Warszawie dysponują siłą nabywczą w wysokość tylko 40% tego, co posiadają pracujący w miastach Zachodniej Europy, takich jak Luksemburg, Nikozja, Berlin czy Dublin. Mniej od nas mogą kupić tylko mieszkańcy Sofii, Budapesztu i Bukaresztu.

Wskaźnik siły nabywczej mieszkańców
wybranych europejskich miast (Nowy Jork = 100)

Wykres

Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie raportu Prices and Earnings



Jeśli porównany czas pracy, w którym jesteśmy w stanie zarobić na 1 kg chleba okazuje się, że na tle europejskich miast znajdujemy się pod tym względem mniej więcej w połowie. Na 1 kg pieczywa musimy pracować ok. 13 minut. Dla porównania mieszkańcom Amsterdamu, Londynu, Dublina i Nikozji wystarczy poniżej 9 minut. Pocieszające jest jednak to, że czas ten skrócił się w ciągu 7 lat o 4 minuty. To jednak nie zmieniło naszej pozycji w europejskim rankingu.

Cena 1 kg chleba w przeliczeniu
na minuty pracy w wybranych miastach Unii Europejskiej w 2005 i 2012 roku*

 

2005

2012

zmiana 2012/2005

miejsce w rankingu w 2005 roku

miejsce w rankingu w 2012 roku

Amsterdam

9

7

4

1

Londyn

6

7

1

2

Dublin

7

8

3

3

Nikozja

9

8

5

4

Kopenhaga

10

9

6

5

Frankfurt

6

9

2

6

Luksemburg

14

9

11

7

Wiedeń

13

9

10

8

Madryt

14

10

12

9

Berlin

10

11

7

10

Bruksela

11

11

=

8

11

Barcelona

18

12

18

12

Ateny

12

13

9

13

Praga

17

13

14

14

Warszawa

17

13

15

15

Budapeszt

14

14

=

13

16

Helsinki

21

14

22

17

Lizbona

18

14

19

18

Mediolan

24

15

26

19

Paryż

17

15

16

20

Rzym

26

17

27

21

Sztokholm

17

19

17

22

Wilno

23

19

24

23

Sofia

20

20

=

21

24

Tallin

32

20

28

25

Bratysława

19

21

20

26

Bukareszt

22

21

23

27

Lublana

38

23

29

28

Ryga

23

23

=

25

29

*na żółto zaznaczono miasta, których miejsce w rankingu nie zmieniło się
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie raportu Prices and Earnings



W 2012 roku na 1 kanapkę Big Maca obywatele Luksemburga, Nikozji, Dublina i Wiednia pracowali poniżej 15 minut. Polacy musieli poświęcić ponad dwa razy więcej, czyli 36 minut. Dla porównania siedem lat wcześniej mieszkańcom naszego kraju zajmowało to średnio 42 minuty. Mimo tego, Polska spadłai w rankingu z 23. na 27. miejsce.

Cena 1 kanapki Big Mac w przeliczeniu
na minuty pracy w wybranych miastach Unii Europejskiej w 2005 i 2012 roku*

 

miasto

2005

2012

zmiana 2012/2005

miejsce
w 2005 roku

miejsce
w 2012 roku

Luksemburg

14

11

1

1

Nikozja

16

12

5

2

Dublin

14

14

=

2

3

Wiedeń

15

14

3

4

Frankfurt

15

15

=

4

5

Amsterdam

16

16

=

6

6

Berlin

16

16

=

7

7

Kopenhaga

16

16

=

8

8

Londyn

16

16

=

9

9

Helsinki

19

16

11

10

Paryż

19

16

12

11

Sztokholm

19

17

13

12

Madryt

21

18

14

13

Mediolan

21

18

15

14

Barcelona

22

19

17

15

Bruksela

18

20

10

16

Lizbona

33

22

20

17

Rzym

26

23

18

18

Lublana

38

25

21

19

Tallin

46

28

26

20

Ateny

21

30

16

21

Bratysława

51

32

27

22

Ryga

44

33

25

23

Wilno

57

33

28

24

Praga

40

34

22

25

Sofia

29

36

19

26

Warszawa

42

36

23

27

Budapeszt

42

49

24

28

Bukareszt

76

57

29

29

*na żółto zaznaczono miasta, których miejsce w rankingu nie zmieniło się
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie raportu Prices and Earnings



Mimo tego, że sytuacja gospodarcza w Polsce znacznie się poprawiła, nadal nie doganiamy większości krajów należących do Unii Europejskiej. Tak jak przewidzieliśmy ponad dziesięć lat temu, nasze płace nie dorównują wynagrodzeniom w UE zarówno w ujęciu nominalnym, jak i realnym. Niemniej jednak nasze wynagrodzenia wzrosły. W 2014 roku zarabialiśmy o 65% więcej niż w 2004 roku. Nie stało się to jednak samoistnie. Wzrost naszych pensji dokonał się między innymi za sprawą wzrostu PKB oraz spadku bezrobocia. Sprawdziły się również nasze prognozy, według których płace miały rosnąć powyżej inflacji. Zwiększenie płac nie było jednak gwałtowne.


Bibliografia
1. http://raptor1.bizlab.mtsu.edu/s-drive/TEFF/Preise%20und%20L%C3%B6hne%20Brochure%20E.pdf
2. http://wynagrodzenia.pl/files/raporty-pdf/Wynagrodzenia_Polakow_po_20_latach_transformacji.pdf
3. http://ec.europa.eu/polska/news/documents/10lat_plwue.pdf
Maria Hajec
Przypominamy, że zgodnie z pkt 2.6 - 2.7 regulaminu kopiowanie, przetwarzanie i wykorzystywanie tekstów oraz danych portalu w innych celach niż do użytku osobistego wymaga pisemnej zgody redakcji.
Wynagrodzenie brutto - ile to jest netto?

Wszystkie podane w artykule stawki wynagrodzeń są kwotami brutto. Zawierają potrącane od pensji składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Kalkulator brutto - netto pozwala na szybkie przeliczenie podanych stawek na pensję, którą pracownik otrzyma "na rękę".